Dwie rzymskie siostry- część druga

Według legendy drugą córką Pudensa była św. Prakseda. Razem z siostrą (św. Pudencjaną) wbrew prawu zabierały i chowały w katakumbach ciała męczenników, a ich krew zbierały do specjalnych naczyń. Wkrótce same do nich dołączyły, bo za takie występki zostały skazane na śmierć.

Wejście do bazyliki św. Praksedy wygląda niepozornie, ale wnętrze naprawdę robi wielkie wrażenie.

Wejście do bazyliki      źródło: archiwum własne

Bazylika św. Praksedy znajduje się na Eskwilinie. Miała zostać zbudowana w miejscu, w którym stał dom świętej, w którym ukrywała chrześcijan. Jednak i Prakseda jest świętą, której istnienie można zakwestionować. Pierwsi chrześcijanie zbierali się w domach prywatnych tzw. domus ecclesiae. Tak nazywano je do roku 313, gdy cesarz Konstantyn zalegalizował chrześcijaństwo. Potem zwano je tituli  i pełniły rolę kościołów parafialnych, by odróżnić je od siebie nazywano je imieniem właściciela.
W tym kościele, podobnie jak w bazylice św. Pudendcjany znajdziemy przepiękne mozaiki. Te ze św. Praksedy są w stylu typowo bizantyjskim.

Wnętrze bazyliki           źródło: archiwum własne

We wnętrzu kościoła naszą uwagę zwraca wspaniała mozaika z IX wieku w absydzie nad ołtarzem. W centrum stoi Chrystus, nad jego głową z chmur wyłania się dłoń Boga zakładającego mu koronę. Jezus stoi w wodach rzeki Jordan. Na dole, na złotym tle stoją baranki reprezentujące apostołów i Chrystusa. Postaci po prawej stronie widza oglądającego mozaikę to św. Paweł, św. Pudencjana oraz niezidentyfikowany diakon. Natomiast po lewej św. Piotr obejmuje św. Praksedę, obok nich św. Paschalis trzyma model bazyliki. Ale co on ma na głowie? Skoro święty to czemu nie ma aureoli tylko dziwny prostokąt? Mozaika została stworzona za życia Paschalisa, więc trzeba było podejść do tematu nieco skromniej. Osoby żyjące przedstawiano z  kwadratowym nimbem dookoła głowy. Na drzewie nad Paschalisem siedzi feniks, będący symbolem zmartwychwstania.

Mozaika nad ołtarzem głównym          źródło: classicalmosaics.com

A kim był Paschalis? Był papieżem żyjącym w IX wieku. Starał się uniezależnić papiestwo od cesarstwa. Oprócz tego zajadle zwalczał swoich wrogów i zdrajców, których torturował lub skazywał na śmierć. Papież jest uwieczniony na mozaice nad ołtarzem, dlatego że ufundował nową bazylikę św. Praksedy (stara została opuszczona). Zbudował również kaplicę św. Zenona i sprowadził do bazyliki jego szczątki. Paschalisowi bardziej jednak chodziło o własną matkę, Teodorę która miała być tutaj pochowana. Całą kaplicę pokrywają bizantyjskie mozaiki. Wejście do środka, mimo iż jest naprawdę niewielka robi niesamowite wrażenie. Gdy zapalimy światło złote mozaiki lśnią prawie nieziemskim blaskiem.
Mimo, że papież Paschalis I ufundował  i odnowił inne rzymskie kościoły, to nie udało mu się zaskarbić przychylności rzymskich dostojników, a z domem cesarskim pozostawał w konflikcie. Te jednak drobne fakty nie przeszkodziły w kanonizacji Paschalisa I i tak dziś zaliczany jest w poczet świętych.

Wnętrze kaplicy         źródło: zbiory prywatne

Teodora matka papieża została błogosławiona za życia, kiedy budowano kaplicę.
źródło: archiwum własne

Sklepienie kaplicy         źródło: archiwum własne

Wnętrze kaplicy         źródło: archiwum własne

Hetoimasia         źródło: archiwum własne

Na ścianie nad wejściem znajduje się typowe dla wschodniej ikonografii  przedstawienie hetoimasia, czyli przygotowanie tronu na ponowne przyjście Jezusa. Tu Po bokach tronu stoją św. Piotr i św. Paweł opiekunowie kościoła rzymskiego.

W kaplicy św. Zenona znajduje się również kolumna, do której według legendy miał być przywiązany Chrystus podczas biczowania. Dlaczego jest taka mała? Biczowany nie stał, a kucał więc kolumna nie musiała być wysoka. 

Kolumna w kaplicy       źródło: archiwum własne